مریم شیعه | شهرآرانیوز؛ خیابانهای رشت، حتی در روزهای آفتابی هم بوی خاک نمخورده میدهد. بازار قدیمی، قلب تپنده شهر است. دالانهای باریک و سقفهای شیروانی که زیر آنها صدای چکش مسگرها با فریاد فروشندههای ماهی درهم میآمیزد. حجرههای کوچک پر از کیسههای برنج شمال، چای تازه و ادویههایی است که عطرشان در هوا میپیچد.
مردان با کلاه نمدی یا شاپو و زنان با چادرهای رنگی در رفتوآمدند. اوایل سال۱۳۰۰ فرهنگ شهر، آمیزهای از سنت و نشانههای تازه مدرنیته است. از یکسو زورخانهها، محافل شعرخوانی و آیینهای مذهبی و از سوی دیگر، مدارس تازهتأسیس و باشگاههای کوچک ورزشی در شهر دیده میشوند.
محمود متولد همان روزهاست. پدرش بازاری قدیمی و شناختهای شدهاست. مشهدی تقی را همه میشناسند و اعتبارش در بازار، به صداقت و سختکوشیاش گره میخورد. محمود از همان کودکی پرجنبوجوش است. علاقهاش به ورزش، در کوچههای تنگ و سرسبز رشت شکل میگیرد. بعد از بازیهای محلی، سر از زورخانه نوروزخان در میآورد. در نوجوانی میل میگیرد و کباده میزند. بعدها از سر کنجکاوی به سراغ ژیمناسیک میرود، برای مدتی هم روی تشک، کشتی میگیرد. محمود روزبهروز در این مسیر، ورزیدهتر و جدیتر میشود.
هنوز باورش نمیشود. صدای همهمه سالن را میشنود و دوباره گیجومنگ به سکوها خیره میماند. صدای جیغ و فریاد آدمها، یک لحظه قطع نمیشود. لبخند روی لبش ماسیده است. وقتی صدایش میزنند، هنوز نگاهش به سکوی تماشاگران خیره است. مسئولان برگزاری مسابقات، میخندند و دوباره صدایش میزنند. نگاه محمود که میچرخد، از او میخواهند روی سکو بایستد.
از سکو بالا میرود. صدای فریادها بیشتر و بیشتر میشود. یک نفر روبهرویش ایستاده است تا مدال طلاییرنگ را توی گردنش بیندازد. کمی خودش را به جلو خم میکند و از سنگینی مدال، یکه میخورد. برای یک نوجوان هجده ساله، همه اینها درست مثل خواب است. یک خواب شیرین که محمود دوست ندارد از آن بیدار شود.
با ورود به دهه ۲۰ زندگی، محمود از یک جوان بااستعداد به یک قهرمان تمامعیار بدل میشود، اما نه در کشتی، بلکه در وزنهبرداری. در دوره سربازی، استاد امان پادگورنی را ملاقات میکند و مسیر زندگیاش تغییر میکند. او به یک وزنهبردار حرفهای بدل میشود. ساعت بیداری و خواب، تغذیه، تمرینهای قدرتی و هوازی و حتی استراحت میانستها، همه طبق برنامه پیش میرود. در اردوهای تیم ملی، انضباطش زبانزد همه است.
در مسابقات جهانی و سالنهای شلوغ و پرهیاهوی، او پیش از هر حرکت، چند ثانیه با سکوت و تمرکز به وزنه خیره میماند و بعد با انفجاری از قدرت، رکورد تازه ثبت میکند. در سه دوره راهی المپیک میشود و در هر سه دوره، مدال میگیرد. در المپیک هلسینکی۱۹۵۲، با وجود رقابت سخت با قهرمانان شوروی و آمریکا، مدال نقره میگیرد، موفقیتی که آن زمان برای ورزش ایران یک رویداد تاریخی بود.
چهار سال بعد، در المپیک ملبورن۱۹۵۶، با وجود مصدومیتهای مزمن، باز هم روی سکو میرود و مدال برنز را به گردن میآویزد. در کنار اینها، مدالهای متعدد از مسابقات آسیایی و بینالمللی به دست میآورد که درمجموع او را به یکی از پرافتخارترین ورزشکاران تاریخ ایران بدل میکند. دهه۱۳۲۰ و۱۳۳۰، دوران سلطه محمود بر وزنهبرداری جهان است. او با کسب سه مدال طلا، یک مدال نقره و دو مدال برنز در قهرمانیهای وزنهبرداری جهان و همچنین یک نشان نقره و یک برنز بازیهای المپیک و یک نشان طلا و یک برنز بازیهای آسیایی، یکی از وزنهبرداران پرافتخار تاریخ ایران و جهان است.
«محمود نامجوی» نهتنها اولین وزنهبردار ایرانی بود که قهرمان جهان شد، بلکه نخستین آسیایی بود که رکورد جهانی ثبت کرد. این رکورد در حرکت پرس و در دسته ۵۶کیلوگرم ثبت شد، آنهم در زمانی که ابزار علمی تحلیل حرکت و دانش فیزیولوژی ورزشی به شکل امروزی در دسترس نبود. او با تمرینهای ابتکاری و روشهایی که خود طراحی میکرد، قدرت و تکنیکش را بهحدی رساند که داوران و تماشاگران خارجی را شگفتزده میکرد.
دقت تکنیکی او در حرکات یکضرب و دوضرب، بهویژه برای وزنهبرداری در این وزن سبک، مثالزدنی بود. اثر او بر ورزش ایران، تنها در قالب مدالها خلاصه نمیشود. حضور و موفقیتش، موجی از انگیزه و اعتمادبهنفس در میان جوانان به راه انداخت. بسیاری از قهرمانان بعدی وزنهبرداری ایران، از علی باغچقی گرفته تا محمد نصیری، خود را وامدار مسیر و فرهنگی میدانستند که نامجوی بنا نهاد. او استاندارد تازهای از تمرین، انضباط و هدفگذاری را وارد ورزش ایران کرد. استانداردی که بعدها مربیان داخلی به عنوان چارچوبی برای پرورش قهرمانان به کار بردند.
او یکی از پرافتخارترین وزنه برداران ایران و آسیا بهشمار میرود که توانسته هجدهرکورد جهانی را به نام خود ثبت کند. نامجوی ثابت کرد که میتوان با کمترین امکانات، اما با بیشترین اراده و پشتکار، نهتنها به رقابت با بزرگان جهان رفت، بلکه آنها را پشت سر گذاشت. محمود نامجویی سرانجام در ۳۰ دی ۱۳۶۸ در بیمارستان مهر تهران بر اثر عوارض ناشی از تمرینهای سنگین ورزشی درگذشت و در قطعه۲۲ بهشت زهرا تهران به خاک سپرده شد.
محمود نامجوی در سال۲۰۰۰ از سوی فدراسیون بین المللی وزنهبرداری به عنوان یکی از ۱۰وزنهبردار برتر جهان معرفی شد.